adv., prép. & conj.
I. Adv.
A. spat. D'ici.
●(1659) SCger 128b. Ahan, tr. «d'icy.» ●(1792) BD 481. enem dennomp ahan, tr. «Retirons-nous d'ici.»
●(1870) MBR 30. pa n'omp ket ginidik ac'hann. ●(1889) ISV 414. lacat ar peoc'h etre an dud ac'han ha te. ●(1896) LZBt Meurzh 45. Pelec'h e man ar pevar et ehant gant Athanatio ? ●(18--) GBI II 276. Fete a-c'hann na sortian, tr. «Aujourd'hui d'ici je ne sortirai.»
●(1902) PIGO I 211. 'Benn fenoz e vefomp hon daou pell ac'han ! ●(1908) PIGO II 36. Pell ac'han oc'h o chom ? ●(1926) BIVE 2. n'in ket ac'han. ●(1927) GERI.Ern 8. ac'hann adv., tr. «D'ici.» ●Olier ac'hann, tr. «Olivier de chez nous.»
►[au dimin.]
●(1954) LLMM 47/47. mont ac'hannik.
B. temp.
(1) Ac'hann di : d'ici là.
●(1659) SCger 44a. d'icy la, tr. «ahan di.» ●99a. d'icy a quand ? tr. «pegueit ahan ?»
●(1907) DRSP 51. Ac'han di e c'helli, paterat meur a dro ! ●(1927) GERI.Ern 8. ac'hann di, tr. «d'ici là.» ●98. ac'han di, tr. «d'ici là.»
(2) Ac'hann hag alehont : çà et là.
●(1633) Nom 3a. ramassé deçà & delà, tr. «dastummet ahan hac á læch-ount.»
●(1925) FHAB Genver 10. keleier dastumet ac'han hag alesont.
II. Prép.
A. spat. Ac'hann da : d'ici à.
●(1732) GReg 509b. D'ici aux Indes, tr. «Ahann d'an Indès.»
●(1857) CBF 18. ac'hann da Gastel ez inn war loen, tr. «d'ici à Saint-Pôl j'irai à cheval.»
B. temp.
(1) Ac'hann da : d'ici à.
●(1659) SCger 68a. d'icy a quatre ans, tr. «ahan da beuar bloas.» ●(1732) GReg 509b. D'ici à cent ans, tr. «Ahann da gant vloaz.» ●(1792) BD 307. nac ahan da eurbla greunen et navoersin, tr. «Et d'ici un an, je ne vendrai pas un grain de blé.» ●4741. p aves aman ahan darchoas dar couls man, tr. «depuis maintenant jusqu'à demain, en ce même moment.» ●(17--) BMa 1471. A chan da try dé, tr. «D'ici trois jours.»
●(1803) MQG 10. C'hoarzit eta ho coalc'h ac'hann da zeiz ar varn. ●(1848) GBI II 48. Azeet aze 'n ur gadeur, / A-c'hann da diou pe da der heur, tr. «Asseyez-vous là sur un siège, / Pendant deux ou trois heures.»
●(1902) PIGO I 28. gortoz ac'hann d'an de war-lerc'h. ●(1913) KOME 5. A drugare Doue, eman o vont en henchou 'c'han d'e-berr. ●(1927) GERI.Ern 8. ac'hann da neuze, tr. «d'ici ce moment.» ●ac'hann da vloa(z), tr. «d'ici un an.» ●ac'hann d'an noz, tr. «d'ici qu'il fasse nuit.»
(2) Ac'hann da bell : pendant longtemps (dans l'avenir).
●(1896) LZBt Mae 38. eur goel hag e vo sonj anhan ac'han da bell.
(3) Ac'hann da begoulz, da bevare, da beur ? : jusqu'à quand ?
●(1866) FHB 91/311b. Ac'hann da be vare oc'h eus-hu bara avoalc'h ? ●(1873) FHB 463/363a. ac'han da beur e vinn-me ganeoc'h ? Ac'han da beur ho couzanvin-me ?
●(1926) BIVE 2. ha breman ec'h omp heb aman na lêz. 'C'han da begoulz ?
(4) Ac'hann da begeit ? : d'ici quand ?
●(1927) GERI.Ern 8. ac'hann da begeit ? tr. «d'ici quand ?»
(5) Ac’hann da beur ? : d’ici quand ?
●(1962) EGRH I 5. ac’han da beur ?, tr. « d’ici quand ? »
III. Loc. conj. Ac'hann ma : jusqu'à ce que.
●(1911) BUAZperrot 114. ac'han ma vije major, he c'hoar hena Anna, a renas ar vro. ●(1927) GERI.Ern 8. ac'hann ma vo deuet, tr. «d'ici, jusqu'à ce qu'il soit venu.»