Devri

deiz / dez

deiz / dez

m. & adv. –ioù

I. M.

A. (sens de clarté, lumière)

(1) Jour.

(14--) Jer.ms 242. Ez vezo astaygou, hep comps gou en dou dez., tr. « Pour qu’il y ait des logements, sans dire de mensonge, en deux jours » ●(1499) Ca 59b. Dez. g. iour. ●g. il est iour. b. dez eu. ●184b. g. leuer auant iour. b. seuell quet an dez. ●(1530) Pm 78. Pan golouas dez an dez-se, tr. «Quand le jour se leva ce jour-là.»

(1659) SCger 70b. iour, tr. «deiz p. deziou, dé p. deziou.» ●(1732) GReg 545b. Jour, tr. «Deiz. p. deizyou. dez. p. dezyou. (Van[netois] de. p. deyëu.» ●(17--) TE 2. ean e grouéas en Heaul eit splannein durand en , hac el Loër eit splannein de noz. ●(1761) HB utilisée par le Geriadur Istorel. La première édition est de 1712 (Lukian Raoul, 1992, p. 202a).">HBrezonec prefaç [5]. Ar Bloaz a so composet eus a Visyou, a Sizunyou hac a Zeïzyou.

(1849) LLB 359-360. pe héler en déieu / É vout pedost ken hir avel en nozieu. ●(1856) VNA 103. Il n'est pas jour à sept heures, tr. «Ne vé quet de seih-ær.» ●(1857) CBF 35. Hirraat a ra an deiz, tr. «Les jours croissent.» ●(1877) EKG I 227. e rankan araok an deiz beza eat er c'hein-vor. ●(1878) EKG II 56. gedal ken na viche deiz. ●(1891) MAA 194. Pell a-raog an deiz o tarza.

(1902) MBKJ 239. ra darzo prestik an deiz benniget-se ! ●(1907) PERS 357. Pa zavaz an deiz, e lezaz kemeret eun tam soursi outhan. ●(1909) FHAB Mezheven 162. ha pa darzo an deiz-se, e vezimp eürus en holl d'an holl. ●(1924) FHAB Here 362. N'oa ket deiz a-walc'h c'hoaz p'en em gavis e Kemper. ●(1924) CBOU 2/29. an noz a abreta beb abardaez hag an deiz a zale bep beure. ●(2002) TEBOT 98. C'hwi a gan joaius ha yae / Hag a gan meulodi / Evel ma strink an deiz.

►Adj. [au compar.] Deisoc’h / Desoc’h : plus jour.

(1896) GMB 420. déoc'h (il fait) plus jour (...) pet[it] Trég[guier]

(2) Deiz eo : il fait jour.

(1962) EGRH I 52. d[eiz] eo, tr. « il fait jour. »

(3) Berleven-an-deiz : l’aube du jour.

(1904) DBFV 21a. berleùen en dé, tr. «l’aube du jour.»

(4) Gouloù-deiz, goulaouiñ-an-deiz : le point du jour.

(1868) KMM 112. kerkent ac goulaoui-deiz. ●(1894) BUZmornik 38. Kerkent ha goulou-deiz.

(1911) BUAZperrot 350. kerkent ha goulou-deiz edo an eil sao. ●(1919) LZBl Genver 6. Adalek goulou-deiz betek divezad-noz.

(5) Strink-deiz : le point du jour.

(1866) LZBt Gwengolo 182. kent strink de.

(1936) BREI 455/2a. kerkent ha strink-de.

(6) Etre doubl deiz ha doubl noz : entre chien et loup.

(1924) BRUD n° 11, 12, 14, 15, en 1963 par Emgleo Breiz, Brest, graphie et pagination différentes de l’édition de 1925, puis en 2003 une édition bilingue par Skol Vreizh préparée par Bernard Cabon)">BILZ 69. Eur wech, entre doub-de ha doub-noz, goude eun tôl-amzer, Bilzig a oa o furchal kerreg an enezenn. ●249. etre deiz ha noz, da vare ar zerr-noz. ●(1970) BHAF 27. Etre doub-deiz ha doub-noz e oa araog eh errujom on daouig e bourk Kaoueneg, on diouhar a-rez on feskennou.

(7) Tarzh-gouloù-deiz : point du jour.

(1895) FOV 236. aben tarh goleu dé. ●(1896) LZBt Meurzh 26. adaleg tarz golo-de bete kuz-noz.

(8) Gwenn-an-deiz : point du jour.

(1986) GEVU v 90. (Pouldahu) erruout neuze en aod da wenn ’n deiz, tr. «et on revenait avec le jour naissant.»

(9) Lagad an deiz : le soleil.

(1907) AVKA 218. Neb a gerz dindan lagad an de na ve ket o vegivina ouz ar vein. ●(1914) LSAV 116. dindan lagad an deiz. ●(1940) FHAB Mae-Mezheven 129. ouz sklerder an heol, lagad an deiz. ●(1948) LLMM 6/8. pokoù klouar lagad an deiz. ●(1955) STBJ 166. o klask moucha lagad an deiz. ●(1962) GERV 8. dindan sked lagad an deiz.

(10) Kloc’h an deiz =

(1911) BUAZperrot 220. Er bloaz 1368 e teuas ar c’hiz da zeni kloc’h an deiz. ●(1923) FHAB Mae 433. da gloc’h an deiz e varvas an intanvez. ●(1957) BLBR 101/15. E Kleder ne vez lavaret «an Angelus» nemed ral a wech. Lavaret e vez : kloh an deiz, ar hreisteiz. Kloh an noz. ●(1985) AMRZ 309. bole ar hloh bras, war-lerh bole «kloh an deiz».

(11) Rest-deiz =

(1921) PGAZ 32. evit ma chommo ar rezt-deiz da zioual an ti.

B. (sens temporel)

(1) Jour.

(1456) Credo 12. Dan trede dez ez dacorhas, tr. «Le troisième jour il ressucita.» ●(1575) M 233. bet finuez ho dezyou, tr. «jusqu’à la fin de leurs jours.» ●(1576) H 35. dez goel an anaffuon. ●(1612) Cnf 19a. vn bloaz, vn mys, vn sizun, pé un dez.

(c.1680) NG 1238-1239. Ne uou euit un / Euit deu, euit try. ●(1727) HB 423. Ha dan deiz m’en em golero.

(1838) CGK 6. Eïs de. ●13. an dese. ●(1874) POG 162. Deiz ann daspren nevez. ●(1880) SAB 124. En deiziou kenta eus a viz fevrer. ●(1889) ISV 95. laket e voue deiz. ●(1891) MAA 171. unan euz an deiziou varlerc’h an eizvete.

(1907) AVKA 196. Bea a zo c’houec’h te evid labourat. ●(1909) FHAB Mezheven 162. ha pa darzo an deiz-se, e vezimp eürus en holl d’an holl. ●(1925) FHAB Mae 189. guiskamanchou marellet hon tudou dispaket, o tiloueda deiz ar pardoniou.

(2) Un deiz : un jour.

(1910) FHAB C’hwevrer 54. Eun deiz e krogas naon du e Sezar. ●(1955) STBJ 47. Eun deiz e tiskoachjont, eus eur c’horn anezi, eur c’hachedad skridou koz-douar grêt war baper-parch.

(3) An deizioù bihan : les jours sans école.

(1978) LIMO 27 mai. En deieu-bihan, litt. les petits jours, pour «les jours il n’y avait pas classe.»

(4) (religion) Daouzek-deizioù : les quatre temps.

(1576) H 17. Iun a pechet hac an boedou / an hoarays dit gourchemennet / an daoudec dezyou han uigilou / pan uizy en ouat ha stat parfet, tr. « A fast from sin and from food at Lant (is) commanded to thee, the twelve days and vigils, when thou shalt be in age and a perfect state (i.e., old enough and in good health). »

(1659) BM Amiens M-3364; Bibliothèque Rennes-Métropole 75977 Rés. ; 88565 Rés.; BM Quimper; BM Morlaix; BM Brest Rés. F. B.D. 100; BM Nantes Rés. 23514; Musée Dobrée Nantes 1534 ; 1535; Méjanes C 649; BMT Fa D 9666) (Voir aussi SCger. & SCyez.)">SC 84. yün ar c’horaïs anterin, an daouzec deziou, ar vigilou ordrenet gant an Ilis ? ●(1727) HB 42. Yun a ri daouzec diziou. ●249. Instruction evit ar C’hotuerou pe ar pevare amser eus an Azvent ha quer couls evit ar pevar amseryou all hac an oll Daouzec-diziou eus ar bloaz. ●(1744) L’Arm 317a. Quatre-tems, tr. «Deuzêc-dyeu. m.»

(1876) TDE.BF 100b. Daouzek-deiziou, s. pl. m., tr. «Le jeüne des Quatre-temps.»

(1911) SKRS ii 24. Penaoz e tebfre kig d’ar guener d’an daouzek deiziou ? ●(1927) GERI.Ern 90. daouzek-deiziou, tr. «les quatre-temps.»

(5) Deiz-gouel : jour de fête.

(1962) EGRH I 52. deiz-gouel, tr. « jour de fête. »

(6) Deiz-ehan : jour de repos.

(1962) EGRH I 52. deiz-ehan, tr. « jour de repos. »

(7) Deiz-labour : jour de travail, jour ouvrable.

(1962) EGRH I 52. deiz-labour, tr. « jour de travail. »

(8) Deiz Sul : dimanche.

(1962) EGRH I 52. deiz sul, tr. « dimanche. »

C. (astronomie) Sterenn an deiz : Vénus.

(1633) Nom 227a. Aurora : l'aube du iour : steren an dez.

(1876) TIM 47. ha ni e huélou er stiren-rid, hanhuet Guinér, er Verlehuên, stiren en dé, pé stiren en noz, revé ma vé gùélet é splannein ar en dé pé d'en noz.

II. Loc. adv.

A. (sens de clarté, lumière)

(1) E barr an deiz : en plein jour.

(1860) BAL 168. e barr an deiz pa vez an eol en e nerz.

(2) War-greiz an deiz (kaer) : en plein jour.

(1732) GReg 545b. En plein jour, tr. «var greiz an dez

(1921) PGAZ 96. An amzer a ioa, d'ar poent-bloaz, tomm kenan var greiz an deiz. ●(1925) FHAB Genver 12. n'en doa ket aon da vale, zoken, war greiz an deiz kaer.

(3) War-gorf an deiz : en plein jour.

(1732) GReg 545b. En plein jour, tr. «var greiz an deiz

(4) E-kreiz an deiz : en plein jour.

(1732) GReg 545b. En plein jour, tr. «E creiz an dez

(5) Noz-deiz : nuit et jour.

(1727) HB 224. or béet recours dezan nos-deiz.

(1824) BAM 284. me ameus labouret nos-deis. ●(c.1825-1830) AJC 6358. quersed nos de. ●(1866) SEV 181. o labourat noz-deiz. ●(1878) EKG II 185. Hennez a veze noz-deiz o reded a-hed an aot.

(1904) BMSB 11. he sonj troet noz-dë war-zu an env. ●(1905) PERS 185. hag a vije noz deiz var dro an Aot. Person epad e glenved. ●(1906) KPSA 3. stouet noz-deiz a-zirag an aoteriou.

(6) Deiz ha noz, noz ha deiz : jour et nuit.

(1554) Moeam 7. Ez dalcho én é vos deiz ha nos dindanhaff.

(1834) SIM 155. baleet en ur fêçon qen fatigus nôs ha deiz.

(1908) KMAF 79. Beza, liesa gwella, e-unan deiz ha noz.

(3) Deiz-noz : jour et nuit.

(1530) Pm 45. Ha hep trig en he seruige / Dez nos en clos maz repose, tr. «Et sans tromperie il la servait, / Jour et nuit, afin qu'elle reposât complètement.» ●(1575) M 179. Te so heuel hogos, dez nos ouz vn rosenn, tr. «Tu es à peu près semblable, jour et nuit, à une rose.» ●(1650) Nlou 180. Porz an Barados deiz nos a yoa closet, tr. «La porte du paradis était fermée jour et nuit.»

B. (sens temporel)

(1) En deiz a hiziv, en deiz hiziv : au jour d'aujourd'hui.

(1878) EKG II 76. Daoust ha n'euz ket enn deiz a herrio var an douar tud henvel ouc'h soudarded ar Republik koz ?

(1908) FHAB Eost 230. Eun den, en deiz hirio, n'eo den ebet heb deskadurez. ●(1924) FHAB Du 411. hor pardoniou, en deiz a hizio, a zo diskaret gant ar c'hoariou distrantell a zaver en dro d'hon ilizou.

(2) Hiziv an deiz : au jour d'aujourd'hui.

(c.1680) NG 575-577. Hon pehetdeu (…) / Zo caus hiriue en dé. ●(1728) Resurrection 4. Nompas hidiu ande. ●(1731) BM 224. Hirio an deis, ar barzet a ia var zigresk. ●(1790) MG 371. quen amouèdét vér hinihue en dé guet er faus devotion.

(1850) JAC 89. Pe velàn hirio'n deiz issuou va uvre ! ●(1874) FHB 496/204b. Hag hirio an deiz.

(3) Evit an deizioù : ces jours-ci.

(1904) BOBL 15 octobre 4/3a. a zo erruet eur maleur evid an deiou. ●(1905) BOBL 08 juillet 42/1a. Vid an deizou, zo bet kalz a brez labour. ●(1910) MBJL 2. ar veaj grêt ganin vit an deio en... Londrez.

►Bientôt.

(1910) MBJL 8. ar c’hardinal Logue, a welfomp ’vit an deio en Londrez. ●(1908) PIGO ii 15. ’Vit an deiou, te ’vo eur c’hrokant, marvad.

(4) An deiz kent : la veille.

(1790) Ismar 41. Déh pé en dé quênt, ne oai rontt er bet a hanah.

(5) An deiz kent eget dec'h : avant-hier.

(1844) LZBg 2l blezad-2l lodenn 70. Achihuet hun nès, en dé quênt aveit déh, er retræd spirituel.

(1905) IMJK 264. er péh ma oé déh hag en dé-kent-aveit-déh.

(6) An deiz kent da zec'h : avant-hier.

(1903) LZBg Du 254. En dé kent de zéh, en héchennerion hag er gilvion é saùas béh étré zé.

(7) Penn an deiz : demi-journée, la moitié du temps.

(1790) MG 185. péré e lausq bugalé ur pèn-én-dé de grial én ou havèll.

(8) E-pad an deiz : dans la journée, pendant le jour.

(1732) GReg 545b. Pendant le jour, tr. «E pad an deiz

(1877) EKG I 273. Sonj hor boa d'en em renka epad an deiz ha da vont d'abardaez e kear Gastel.

►Toute la journée.

(1936) PRBD 116. Lod a ve o flapennat epad an deiz.

(9) E-pad an deiz gouloù : tout le long du jour.

(1910) MAKE 33. Lan a boanias bloa-hanter dioc'h-tu, epad an de-goulou.

(10) E-pad an deiz Doue / An deiz Doue pad : toute la sainte journée.

(1943) FHAB Meurzh/Ebrel 269. Epad an deiz Doue = la journée durant. ●(1947) YNVL 76. bezañ kovesaet, an deiz-Doue-pad.

(11) Deiz-ouzh-deiz : exactement le même jour.

(1727) HB 565. Remerquit amâ penaus mar en em rancontr ar Sul har (lire : hac) ar Gouel da ur memez deiz peuatramant deiz-ouc'h-deiz, e leverot Gousperou ar Gouel eleac'h hini ar Sul.

(12) Un deiz pe zeiz : un jour ou l'autre.

(1867) MGK 45. Na vez, eunn deiz pe zeiz, gant mab ann den kavet.

(1911) BUAZperrot 37. Hag eno eo red d'eomp holl en em gaout eun deiz pe zeiz. ●78. e teuer abenn, eun deiz pe zeiz. ●631. e gristenien a c'hellje, eun deiz pe zeiz, beza galvet dirak al lez-varn.

(13) En deizoù-mañ : ces jours-ci.

(1894) BUZmornik 819. enn deiziou-ma avad ne dene nemed eur vech, dioc'h ann abardaez.

(14) Abred an deiz : tôt le matin.

(1910) MAKE 3. abred an deiz eo c'hoaz.

(15) A-dro an deiz : tout le long du jour.

(1843) LZBg 1 blezad-2l lodenn 114. a dro en dé.

(16) A-hed an deiz : tout le long du jour.

(1924) FHAB Eost 315. N'eo ket eun ebat beza hed an deiz o krabanata pri a vez yen sklas er goanv. ●(1943) VKST Here 364. goude beza bet a laz-ki a-hed an deiz.

(17) A zeiz en deiz : de jour en jour.

(1499) Ca 59b. g. de iour en iour. britonn. adez en dez. ●(c.1500) Cb 20a. A zez en dez. g. de iour en iour.

(1659) SCger 70b. de iour en iour, tr. «a zeiz e deiz

(18) A zeiz da zeiz : de jour en jour.

(1790) MG 110. derænein a zé-de-zé. ●(17--) TE 69. é huélèt é crésquai ou affliction a zé de zé.

(1849) LLB 1519-1520. en droug, a zé de zé, / E gresk. ●(1870) MBR 12. ma koazaz a-zeiz da zeiz, tr. «qu'il dépérissait de jour en jour.» ●(1894) BUZmornik 125. Ann niver anezho a greskaz a zeiz da zeiz.

(1904) DBFV 15a. a zé de zé, loc., tr. «de jour en jour.»

(19) A-zoug an deiz : tout le long du jour.

(1732) GReg 545b. Pendant le jour, tr. «a docq an deiz. a doucq an deiz. a deucq an dez.»

(20) En deiz-mañ penn-blizenn : d'ici en un an.

(1732) GReg 67a. Aujourd'hui en un an, tr. «En deiz-mâ penn lizen.» ●546a. De ce jour en un an, tr. «an deiz-mañ penn-lizenn. an dez-mañ penn-lyen, ou, penn-lyan

(1855) MAV 46. enn deiz-man penn blizen, tr. «Il y a un an aujourd'hui.»

(21) Bremañ 'n deiz : au jour d'aujourd'hui.

(1935) LZBl Gwengolo/Here 151. hag ounnez eo, breman 'n deiz, kredenn ar vedisined desketa war al lorgnez.

(22) E-kreiz an deiz : dans la journée.

(1869) FHB 231/172a. An Tadou galleg a brezeg diouz ar mintin ha diouz an noz, hag an Tadou brezoneg e kreiz an deiz.

(1920) AMJV 70. E kreiz an deiz e veze great eur pred hag eun diskuiz. ●(1922) FHAB C'hwevrer 53. evit goudori ar sivi dastumet e kreiz an deiz.

(23) En deiz-se : ce jour-là.

(1880) SAB 134. n'oa ket a urz na conjez d'ar Mestr da ober vad en deiz-se.

(1910) FHAB Here 311. Eno en deiz-se e oe frigaz.

(24) War an deiz : pendant la journée.

(1612) Cnf 68a. diouz an Nos, ha da Mintin, ha var an dez. ●(1633) Nom 166b. Accubitum, anaclinterium : petit lict pour dormir de iour : gueleic bihan euit cousquet voar an dez.

(1854) MMM 16. renêvesit goude-se oc'h offranç a amser da amser var an deis. ●(1860) BAL viii. Sonjal petra ho pê great, pe lavared var an deiz. ●(1889) ISV 45. eun oanig guenn a c'hoarie ganthan var an deiz.

(1907) PERS 301. oja ar c'holc'het guele bet lakeat da heolia var an deiz.

(25) War gorf an deiz : au milieu du jour.

(1732) GReg 177b. Sur le cœur du jour, tr. «var gorf an deiz

(26) Diouzh an deiz : à la journée.

(1935) ANTO 44. Pe labouront diouz an deiz pe dre varc'had. ●(1962) EGRH I 52. diouzh an deiz, tr. « à la journée. »

(27) Stok-an-deiz : tout le long du jour.

(1870) FHB 264/19a. Bemdez e savont da ziveur euz ar mintin evit cana o ofis, e labouront stoc an dez.

(28) A-bad an deiz : tout le long du jour.

(1942) DIHU 372/96. Tremen e hra kériz abad en dé.

(29) E-pad an Doue deiz : tout le long du jour.

(1926) ARVG (niv. 7 gouere) 147. Pad an Doue de, ne ris nemet klask petra an diaoul ’oa an dra-ze.

(30) Da-gefin an deiz-mañ : à l'occasion de ce jour, jour pour jour.

(1732) GReg 546a. A tel jour qu'aujourd'hui, tr. «da guifin an deiz mañ

(31) Da-geñver an deiz-mañ, an deiz hiziv : à l'occasion de ce jour, jour pour jour.

(1727) HB 594. eleac'h ma c'hetablissas e Gador da Guenver an deiz hiryo. ●(1732) GReg 546a. A tel jour qu'aujourd'hui, tr. «Da guever an deiz hizyau. da guever an deiz mâ

(32) Un deiz bennak : un jour quelconque.

(1935) FHAB Du 324. Da vare an diskar-deliou, eun deiz bennak araok kalagoanv.

(33) War an deiz : pendant la journée.

(1962) EGRH I 52. war an deiz, tr. « pendant la journée. »

III. Loc. adv. Deiz a voe : certains jours.

(1847) FVR 157. bete pemp kant den, a oe fuzillet, deiz a oe.

IV.

(1) Kaer / Koant / Brav evel an deiz (o c'houlaouiñ) : très joli.

(1783) BV 591. Biscoas nem oa guellet aboe mah on er bet / eueltan eur couadur euel heman me gret / quer quar euel an de eo uision e uigag.

(18--) MILg 162. Mont da gerc'hat an daou vugel ze / Ker kaer o c'have vel an de. ●(1865) GBI I 392 (T). Ur mab d'ac'h ken kaer hag ann de, tr. F.-V. an Uhel «vous avez un fils beau comme le jour.» ●(1868) GBI II 8 (T). Hag hi a deûz ganet ur mab kaer 'vel ann de, tr. F.-V. an Uhel «elle a mis au monde un fils beau comme le jour.» ●436. Ur vageres ken kaer hag ann de, tr. F.-V. an Uhel «une nourrice belle comme le jour.»

(1906) MSTR 31 Y. Roudot. Doussoc'h eged eun Eal, kaeroc'h eged an deiz. ●(1909) KTLR 57 (L) K. Jezegou. Ennhan, - n'euz gellet gouzout, morse, e pe gorn, - e veve eur plac'h iaouank, koant evel an deiz. ●(1911) FHAB Ebrel 1913, p. 104.)">AOTR 9 Y. Roudot. Hag hen c'hoaz iaouank flam, a kaer evel an deiz. ●(1915) MMED 79 (L) Y.-M. Madec. Skeduz evel an heol, ha koant evel an deiz o c'houlaoui. ●(1923) KNOL 135 (L) K. Jezegou. E verc'hed, avat, oa koantik holl, evel an deiz pa ve brao. ●(1925) BUAZmadeg 626 (L) Y.-M. Madec. D'ar sperejou pur en doa nevez krouet, hag oar (lenn : oa) kaer evel an deiz o c'houlaoui, Doue a ziskouezaz an eil Fersoun euz an Drindet. ●(1928) (L) Y.-M. Madec BFSA 238. Koant eo ar rouanez evel an deiz ! ●(1962) BRUD 16/33 (T) E. ar Barzhig. Koant e oa evel an deiz, ha kañfard ! ●(1970) BHAF 99 (T) E. ar Barzhig. E-touez e oll vugale, an hini a blije ar muia da Jarlez-Veur e oa Emma, eur veleganez daoulagad du, koant evel an deiz, dous evel eun heiez. ●137. Eur bloaz goude or-boe eur verhig, eur plah vihan koant evel an deiz. ●255. «Koant evel an deiz ez eo Deneza... ●(1972) SKVT I 53 (Ki) Y. Drezen. ur plac'h yaouank he blev hir, brav e-giz an deiz. ●(1981) ANTR 72 (L) *Tad Medar. Koant eo evel an deiz gand he bleo du-pod hag he daoulagad glaz-mor.

(2) Sklaer evel an deiz : très clair. Cf. sklaer evel dour feunteun, evel lagad (un / an) naer, evel an arc'hant, evel skorn.

(1890) MOA 174 (L). Claire comme le jour, tr. J. Moal «sklear-deiz, - ker sklear hag an deiz

(1923) FHAB Ebrel 140 J.-M. Uguen. Nan, sklêr eo evel an deiz, ha lavaret an dra-ze n'eo nemet lavaret ar wirionez. ●(1924) BRUD n° 11, 12, 14, 15, en 1963 par Emgleo Breiz, Brest, graphie et pagination différentes de l’édition de 1925, puis en 2003 une édition bilingue par Skol Vreizh préparée par Bernard Cabon)">BILZ 66 (T) F. al Lay. An ôtrou kure a ziskouezas d'ean, sklêr evel an de, penôs ne oa nemet eur bugelig diskiant. ●136. Heman a zisklerias d'ei, sklêr evel an de, gant ar spilhou, penôs e timezfe. ●(1924) FHAB Here 394 J.-M. Uguen. Kement-man a zo skler evel an deiz. ●(1929) FHAB Gwengolo 348 (L) Y.-V. Perrot. Diskouezet hon eus, e Feiz ha Breiz miz gouere, dre desteniou ker sklaer hag an deiz, eo red skriva eur brezoneg reiz. ●(1967) BRUD 26-27/41 (T) E. ar Barzhig. Neuze 'ta, sklaer e oa evel an deiz e klaske roue an ivern e baka dre e garantez direiz evid an aour.

(3) (Laouen, seder) evel an deiz : très joyeux.

(1866) FHB 56/29b (L) U. N.. ar gueleou guenn kann, peb tra laouen evel an deiz.

(1907) PERS 103 (L) J.-M. Le Gall. Hag hi d'ar red d'he c'huizaden (lenn : c'huziadenn), seder evel an deiz.

(4) Bezañ eus deiziou diwezhañ ar sizhun : être sot, bête.

(1970) BHAF 266-267 (T) E. ar Barzhig. Petra, loukez, te ah-eus c'hoant da lakaad ahanon da lonka siliou, o hola, mabig n'on ket memez tra euz deiziou diweza ar sizun...

(5) Bezañ yaouank an deiz gant ub. : c’est un blanc-bec.

(1900) MELU X 281 (T-Trevereg). Hénnez e (ou a zo) yaouank an dé gantan, tr. E. Ernault «Celui-là, le jour est jeune avec lui», c'est un blanc-bec.»

(6) Lakaat an noz da astenn an deiz : voir astenn.

(7) Kemer àr an noz evit hiraat an deiz : voir hiraat.

(8) Hir evel un deiz hep butun : voir butun.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...