Devri

frankiz

frankiz

f. –où, –ioù

I. (sens abstraits)

(1) Liberté, affranchissement de qqn.

(c.1500) Cb 88a. [franc] Jtem hec libertas / tis. g. liberte / franchise. b. franchys.

(1659) SCger 60a. franchise, tr. «franquis.» ●149a. franquis, tr. «franchise.»

(1907) AVKA 304. Ar c'hiz a oa, da devez ar gouel, ma roe d'ar Judevien ar gouarner, frankiz ur prizonier, a dibabent ho unan.

(2) Liberté, droit d'agir.

(1847) FVR 184. Al liberte, ann egalite hag ar fraternite, pe ar frankiz, ar c'heid-ha-keid, hag ar vreudeuriez. ●(1869) SAG 64. frankiz evit pep-unan.

(1911) BUAZperrot 146. Didalvez eo klask teuler evez, var ar spered ha var ar galon, ma lezer : gant an daoulagad, frankiz da velet peb tra ; gant an diskouarn, frankiz da glevet peb tra, gant an teod, frankiz da lavaret peb tra ; gant an daouarn hag an treid, frankiz da vont e peb leac'h da gemeret peb tra, ha da ober peb tra. ●(1915) HBPR 57. Frankis da bep den, d'ober evel a garo.

(3) Sauvegarde.

(1659) SCger 108b. sauue-garde, tr. «franquis

(4) Sincérité, naïveté.

(1876) TDE.BF 214b. Frañkiz, s. f., tr. «Sincérité, naïveté.»

(5) Liberté d'un pays.

(1883) MIL 19. bugale da garet ho bro hag he frankis.

(1906) DIHU 17/282. miret hé frankiz doh skloufoni er Fransizion.

(6) Franchise d'expression.

(17--) VO 6. É han de scrihuein deoh, (éscuset me franquiss).

(1861) BSJ 139. guet é franquis ha guet é hardéhtæt accustumet. ●(1879) GDI 198. En drompereah e zou er péh e zou contrellan d'er franquis ha d'el léaldèd.

(7) Bezañ e frankiz : être libre.

(1907) AVKA 172. Mar o tenn ar Mad a dindan ar pec'hed, e vefet en frankiz.

(8) Kaout frankiz da : être libre de.

(1915) HBPR 27. an dud (...) a dle kaout frankis da vond da veva en eur gouent.

(9) Kaout frankiz war =

(1912) BUAZpermoal 142. Pedi pemp gwech bemde, ober yuniou striz alïes, ha kaout frankiz war ar rest.

(10) Lezel pep frankiz : laisser toute liberté, toute latitude.

(1911) BUAZperrot 302. rak Dioklesian (…) a leze pep frankiz gant ar re a oa endro d'ezan da heuilh ar relijion a garent.

(11) Distankañ war ar frankizioù : élargir les libertés.

(1926) FHAB Ebrel 127. distanka war ar frankiziou ha trei ar frankiziou-ze e lezennou.

(12) En em lakaat e frankiz ub. =

(1659) SCger 102b. se mettre a la sauve garde de quelqu'vn, tr. «en em laquat e franquis vre benac

II. (sens spatial)

(1) Clairière.

(1955) STBJ 146. En eur frankiz e oa gwez-kistin.

(2) Place, espace.

(1877) EKG I 50. e kavign frankiz da astenn eur guchenn golo. ●(1889) ISV 437. An ilis so braz, na n'eus ket a leac'h da gaout aoun ne ve ket a frankiz evidomp enhi.

(1902) LZBg Gwengolo 234. É inizen Yéso é hes frankiz erhoalh. ●(1912) CHEG 21. el leac'h ma 'z eus frankiz a-walc'h d'eur gwele. ●(1932) FHAB Eost 310. daoust pegement a frankiz a zo eno.

(3) (en plt d'un endroit, d'un lieu) Bezañ frankiz dindan : être étendu.

(1921) FHAB Du 285. Logivi a zo frankiz dindani.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...