Devri

ijin / izin

ijin / izin

m. –où

I. (sens abstraits)

A. (en rapport avec qqn)

(1) Ingéniosité, génie, adresse, ruse.

(1499) Ca 116b. Jnging. g. engin. l. ingenium / nii.

(1732) GReg 13b. Adresse, dextérité, industrie, tr. «Iñgin. Igin.» ●Adresse vaut mieux que force, tr. «Guëll eo Iñgin eguit nerz.» ●455b. Genie, adresse pour les arts & pour les sciences, tr. «Iñgin. igin. igign.» ●Il a du genie, tr. «Iñgin, ou, igin, en deveus.»

(1889) ISV 443a. Eur miliner peurliesa / Ne ket ijin a vank dezha. ●493. Bez' ez eus tud var an douar hag o deus eun ijin burzudus evit espern ho arc'hant. ●(1869) HTC 192. O pet eta ijinn ar zarpant.

(2) Imagination, esprit.

(1878) EGK II 316. Nann, d'ar re n'ho d-euz ket a ijin ; mez me a c'hoar ar pleg var-n-ezho. ●(1893) IAI 82. He vugale n'o doa na kement a zigoradur enn ho spered, na kement a ijin. ●203. ar penn avad, an ijin, an digoradur, an nerz kaloun a vanko dezan.

(1907) PERS 168. n'eo ket ijin a vank d'ezhan.

(3) Lakaat e ijin da : s'ingénier à.

(1909) DIHU 50/311. El ki ha kah é oent ou deu ha lakat e hrent ou ijin d'hober goahan ma hellent en eil d'égilé.

(4) Ijin (fall) : artifice.

(1872) ROU 75a. Artifices, tr. «ijinou.» ●(1877) EKG I 4. tud difeiz ne droont jamez kein da izign ebed, mad pe fall, evit dont a benn euz ho zaol.

(1912) BUAZpermoal 250. Eun devez ma oa Koneri o lavaret eun oferen-eured (...) an ôter a faoutas, dre ijin fall an diaoul, mes vertu ar zant hen harzas da didamman ha da gouezan.

(5) Ijin fall : maligneté.

(1906-1907) EVENnot 6. (Priel) Diwar an dour n'euz ket eur gir evitan ha pa ve meo en eve isign-fall leiz e gorf, tr. «Maligneté, inclinaison à faire, dire ou penser du mal.»

(6) Ijin fall a zen : mauvaise, méchante personne.

(1907) AVKA 111. da heul un izign fall benak a den e troont.

B. (en rapport avec qqc.)

(1) Art, science.

(1864) SMM 16. Bez' ez eus hag a zesc skiant pe ijin ar brezel.

(2) Ce qui démontre le génie, l'imagination de son créateur, de son iventeur.

(1934) FHAB 366. An traou diwar zao-ze a gaver ker stank e ilizou Breiz, graet er mêz eus ar vro (...) n'eus enno na danvez, nag ijin...

II. (sens concret)

(1) Machine, engin, ustensile.

(14--) Jer.ms 334. Ha gant ingynnou gra un fôs, tr. «Et avec des engins fais un fossé.» ●(1576) Cath p. 20. terry ha distrugaff en inginou se, tr. «rompre et détruire ces instruments.» ●(1633) Nom 163b. Artopta : vtensile propre à rostir pain : vn ingin euit ober tostennou, oüarn an tostennou.

(1659) SCger 50b. engin, tr. «ingin.» ●75a. machine, tr. «ingin.» ●155a. ingin, tr. «engin.» ●(1732) GReg 345b. Engin, ou engein, machine à lever des pierres, &c., tr. «Iñgin. p. iñginou. igin. p. iginou. igign. p.igignou.» ●Engeins de guerre, tr. «Iñginou bresell.» ●588a. Machine, engin, tr. «Igin. p. iginou, igignou. iñgin. p. iñginou

(1872) ROU 91a. Gant an ijinou nevez ez ear buan, tr. «avec les machines nouv[elles] on va vite.» ●(1890) MOA 98a. machine à battre le blé, tr. «ijin da zourna.»

(1907) BOBL 08 juin 141/2e. Eun ijin bresk ha dister a zo inouuz ha dispignuz. ●(1907) BOBL 06 juillet 145/2d. An ijinou skanv ha solud eo ar re a ra ar gwella labour. ●eun ijin hanvet foenerez. ●(1955) STBJ 120. an ijin sabaturus.

(2) Moteur.

(1954) VAZA 125. fraoñv ijin al lestr.

(3) Fabrique, usine.

(1857) CBF 40. Peleac'h ema ann izignou a ra brema al lien ? tr. «Où sont les fabriques de toile ?»

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...