Devri

Recherche 'joa...' : 16 mots trouvés

Page 1 : de joa (1) à joauzamant (16) :
  • joa
    joa

    f. –ioù

    I.

    A.

    (1) Joie.

    (1499) Ca 56b. Deduyt vide in ioae. cest tout vng. ●117a. Joae. g. ioye. ●(1530) Pm 41. Gant ioae a gor, tr. «Avec une joie complète.» ●(1575) M 2705. An yoaou muyhaff, ne raff gaes, tr. «Les joies très grandes, je ne plaisante pas.» ●(1576) Cath p. 11. guand enor ha ioay, tr. «avec honneur et joie.» ●(1650) Nlou 464. Neuse gant yoa bras, presant ez assantas, tr. «Alors avec une grande joie elle accepta sur le champ.»

    (1659) SCger 70b. ioie, tr. «ioa.» ●155a. ioa, tr. «ioye.» ●(c.1680) NG 717. Collet eu dign me ol joieu. ●995. Melody, jouay. ●(1732) GReg 543a. Joie, tr. «Joa. joaë. Van[netois] joë.» ●(1792) BD 1100. Joa dach entreoch oll, tr. «Que la joie soit parmi vous tous.»

    (1848) SBI II 210. Euz ho kened, Margodic, eur joa vraz am eus me, tr. «De votre beauté, petite Margot, j'ai grande joie.» ●(1849) LLB 193. lein a joé. ●(1860) BAL 219. ar bed ac e joaiou foll. ●(1894) BUZmornik 188. goudeze e raint adarre ho choa.

    (2) Amour.

    (1909) KTLR 137. Rak ar ripitaillez-ze, seul-vui ve anezho, seul-vui e ve choa diouto.

    B. [en locution]

    (1) Bezañ joa gant ub., ober udb. : être content de faire qqc.

    (1894) BUZmornik 222. joa oa ganthan kaout tro dre eno da baea da justis Doue ar boan dleet d'he bec'hejou. ●272. Ar zent holl a zo bet joa gantho gouzanv eunn dra bennag evit Doue. ●370. evidon-me a ve joa ganen senti outhi.

    (1909) FHAB C’hwevrer 41. joa e ve ganen ha gant va fried ive mont da vit tud vat evel ar re-ze. ●(1963) EGRH II 120. joa eo e welout, tr. « c’est plaisir de le voir. »

    (2) Joa eo ganin : je suis content.

    (18--) SCD 170. deut eta Iliac joa eo guene se.

    (3) Ober joa : mener joyeuse vie.

    (1836) GBI I 434. Kant skoed en aour na eo netra / D'un den iaouank da ober joa, tr. «C'ent (lire : cent) écus d'or ce n'est rien, / A un jeune homme pour mener joyeuse vie.»

    (4) Ober joa : se réjouir.

    (1530) J p. 183a. Saf, ha gra ioa, na esmae quet, tr. «lève-toi, sois joyeux, et ne crains rien.» ●(1580) G 588-589. Danzomp, hoaryomp, groeomp cher / pan eou hon mecher ober yoay, tr. «Dansons, jouons, faisons la vie, / Puisque notre métier de faire la joie.» Note d'E. Ernault : Lire ‘ober yoay hon mecher'. ●(1612) Cnf 81a. né gallaff muy ober Ioaé.

    (5) Bout e galon oc'h ober joa : être joyeux.

    (1939) DIHU 332/golo vii. rak me halon e hra joé p'hé guélan é tonet. ●(1984) HBPD 150. A pe huélen mé me mestréz, me halon e hré joé !

    (6) Kaout joa ouzh ub. : se réjouir de la présence de qqn.

    (17--) BMa 168. Joa bras am eus ouzoch pa voelan och presant, tr. «Je me réjouis fort de votre présence. ●(17--) Cc 1145. Yoa bras ameus outte, tr. «J'en ai grande joie.»

    (1963) EGRH II 120. kaout joa ouzh u.b., tr. « être content de qqun, le montrer. »

    (7) Kaout ur joa vil : éprouver une fausse joie.

    (1941) SAV 19/58. Joa-vil, ano gwregel ; liester : joaiou-vil. «Déception», e galleg. Sk. : Eur joa-vil am eus bet o c'houzout ne oa ket gwir an dra-mañ an dra (Pleiben ha tro-war-dro). ●(1955) STBJ 119. Hogen eur joa vil am boe, rak n'eo ket hennez a oa hon hini. ●137. eur joa vil am boe rak ne oa den ebet enni.

    (8) Reiñ joa da ub. : rendre content, joyeux.

    (1905) KANngalon Du 549. eur guchennik keleier hag a roio joa da vignouned Kaloun Jezuz.

    (9) Diskouez joa da ub. : manifester son plaisir à la présence de qqn.

    (1963) EGRH II 120. diskouez joa da u.b., tr. « faire bonne mine à qqun, le bien recevoir. »

    II. (religion)

    (1) [généralement au plur.] Ar joaioù : le paradis.

    (1530) Pm 16. Dan ioae bizhuiquen pan ay gueneff, tr. « Quand je l’emmènerai vers la joie à jamais ». ●(1576) Cath p. 20. neuse ez commanças an guerhes da prezec deze an yoau eternell adoue, tr. « Alors la vierge commença à leur prêcher les joies éternelles de Dieu ». ●(1576) H 6. eguit mar obseruomp e gourchemennou / gantaff en ioazou bezafu tennet, tr. « if we observe his commandments, by him into joys (we may) he drawn. » ●7. an iust dan buhez ha ioaz eternel, tr. « the just to the life and joy eternal. »

    (c.1680) NG 178. Er baradoues hac er joyeu. ●(17--) VO 25. quent boud ingorto a monèt d'er joyeu... ●(1741) RO 2862. Ma hayo dar joyau goude fin e vues.

    (1849) GBI I 356. War al lec'h ez int desedet, / Ha d'ar joaïo ez int bet êt !... tr. «Ils moururent sur le lieu, / Et allèrent aux joies (éternelles)...» ●(1866) SEV 256. dre'r wenodenn / A gas d'ar joaiou da-viken. ●(18--) PEN 93/130. hineo an daou ma ia dar joaiou. ●(18--) BSG 238. Adieu, ma mab ker, kenavô er joaïo.

    (2) Ar joaioù : les béatitudes.

    (1792-1815) CHCH 61. Ar ur marù ken eurus ne chuillet ket dareu, / Kuitat e hran en doar veit monnet t’er joésieu, tr. « Sur une mort si heureuse ne versez pas de pleurs, / Je vais quitter la terre pour les Béatitudes. »

    (3) Porzh ar joa : le paradis.

    (1852) MML 235. Divoar ho tron en Envo, / Mari hon sicouret, / Ha voar zu pors ar joaio / Groet d'hon lestriq monet.

    (1982) TKRH 29. Marvet er bloaz mil-eizh-kant digeuz ! Kaset da borzh ar Joa ! Setu an daou grennlavar implijet gwechall evit e gañv.

  • Joachim
    Joachim

    n. pr. Joachim.

    (1499) Ca 117a. Joachim. g. idem.

  • joadel
    joadel

    m. (zoologie) Araignée.

    (1943) DIHU 382/239. Goadel-en, tr. «(gg) : araignée. Groé.» ●(1943) DIHU 385/284. Ér girieu dastumet é Groé get A. Raude éh es fariet. Nivéren Dihunamb 382 : lenn joadel é léh goadel. ●(1970) GSBG 51. (Groe) jwadeir, tr. «araignée.» ●(1970) GSBG 148. (Groe) daou jwadeir, tr. «deux araignées.»

  • joaden
    joaden

    s. = (?).

    (1821) SST.ab xix. Én ur ober peb sorte joaden eit gober de gredein e houai davoyet aberh Doué.

  • Joaig
    Joaig

    n. de p. Joaic. cf. João (?)

    (1647) Am.ms 507. Fentis Marquisa bremaff gant Ioaic, tr. « La feinte de Marquisa maintenant avec Joaic » ●652. A mat hen trafficq Ioaic da quicqua ?, tr. « Le traffic est-il bon, Ioaic, pour chercher de la viande ? »

  • joaioù
    joaioù

    voir joa

  • joaius
    joaius

    voir joaus

  • joaiusaat
    joaiusaat

    voir joausaat

  • joaiusted
    joaiusted

    voir joausted

  • joaiuzoù
    joaiuzoù

    plur. Joyaux.

    (1633) Nom 309a. Gemmarius, qui gemmas polit & venundat : ioalier, vendeur de iouyaux & bagues : vnan á guerz ioyusou, ha gouallinner.

    (1659) SCger 70a. ioyaux, tr. «ioaiusou.» ●(1732) GReg 453a. Joiaux, ornemens precieux d'or, d'argent, de perles, &c., tr. «Joayusou

  • joal
    joal

    m. (marine) Jas d'une ancre.

    (1931) VALL 405a. Jas d'une ancre, tr. «joal m.» ●(1944) GWAL 163/162. (Ar Gelveneg) Ret eo gouzout n'emañ ket ar joal e kompezenn ar pav hag an daou viz, hogen a-serz ganti. P'eo joalet an eor, da lavaret eo p'emañ ar joal e kroaz, e kemer re a lec'h er vag. (...) Da zerc'hel ar joal e kroaz, da joalañ, e reer gant un tamm kordenn bennak. ●(1977) PBDZ 138. (Douarnenez) joal, tr. «pièce transversale de l'ancre.»

  • joalañ
    joalañ

    v. intr. (marine) Mettre (le jas d'une ancre) en croix.

    (1944) GWAL 163/162-163. (Ar Gelveneg) P'eo joalet an eor, da lavaret eo p'emañ ar joal e kroaz, e kemer re a lec'h er vag. (...) Da zerc'hel ar joal e kroaz, da joalañ, e reer gant un tamm kordenn bennak.

  • joaus / joaius
    joaus / joaius

    adj.

    I.

    (1) Attr./Épith. Joyeux.

    (c.1500) Cb 11a. estre aisement / ou esiouir ou renoueller. b. bezaff ays pe bezaff ioyeux. ●(1557) B I 15. Hy dreis pep tra a yoa ioaus, tr. «Elle en fut on ne peut plus joyeuse.» ●634. Ha me diffrae da uent (variante : vout) ioaeus, tr. «je suis devenue joyeuse en un instant.» ●(1633) Nom 7a. Literæ laureatæ, victrices, victoriæ indices : lettres ioyeuses enuoyées du camp ou qui annoncent la victoire : lizerou ioyus digaçcet ves an bresel, pere á anonçc an victoer. ●205a. Coronarium : ce qu'on donne au Prince à sa ioyeuse entrée : an pez á roer da vn Prinçc en è antrè ioyus.

    (1659) SCger 155a. ioaus, tr. «ioyeux.» ●(17--) TE 59. ur min joyus.

    (1847) FVR 245. ar bobl a ra gant e gryadennou joayus meurbet daçzoni ha laoüenaat an ear.

    (2) Adv. Joyeusement.

    (1849) LLBg I 18. én ur ganein joéius.

    (1924) SBED 3. [er hléhiér] é soñnein / Ken gé ha ken jéuis.

    II.

    (1) Joaus evel ur c'hant tachoù : voir tachoù.

    (2) Joaus evel un alc'hweder : voir alc'hweder.

    (3) Joaius evel pemp gwenneg : voir gwenneg.

  • joausaat / joaiusaat
    joausaat / joaiusaat

    v.

    I. V. intr.

    (1) Se réjouir.

    (14--) N 1773. Breman joeuseomp entromp glan, tr. «Maintenant réjouissons-nous tant que nous sommes.» ●(1580) G 285. Ioeusset, noz em cuzet re, tr. «Réjouissez-vous, ne vous affligez pas trop.» ●331. yoeusset bezet fur, tr. «Réjouissez-vous, soyez sages.» ●(1650) Nlou 19. NOuel quenomp Ioaeusomp Glan, tr. «Chantons Noël, réjouissons-nous bien.»

    (c.1825/30) AJC 2938. joavusaed a ris o cleved egomgou. ●(1860) BAL 150. Eleiz anezo (…) a deue da joausaat. ●(1868) KMM 115. Tolomei neuze a joausaas, ac a varvas e peoc'h.

    (2) Joausaat ouzh ub. : témoigner plus de joie à qqn.

    (1869) EGB 158. Joausaad a ra ouz-iñ, tr. «il me témoigne plus de joie.» ●(1890) MOA 132a. Il devient plus gai avec moi, tr. «joausaat a ra ouz-in

    II. V. tr. d. Rejouir, mettre en joie.

    (1499) Ca 117b. Joaussat. g. esiouir. ●(1650) Nlou 188. Deuet eo Iesus, don Ioayus hat, tr. «Jésus est venu pour nous réjouir.» ●204. Deuet eo Iesus, don Ioaius hat, tr. «Jésus est venu pour nous réjouir.»

    (1728) Resurrection 794. Chuy deu dan (lire : dam) joaiushat po guellan adare. ●971. dam besan joaiushaeet. ●1120. Euit ho joaiushaat.

    (1834) SIM 162. evit hon joaüssât. ●(1860) BAL 6. ur scleraen a deu prest, an esperans da erruout en Ee a deu da joausaat an ene christen. ●346. Plijet ganeoc'h va joaüsaat. ●(1866) LZBt Gouere 163. Ann tenno fuzuil-ze losket evit hon joausaat. ●(1866) LZBt Du 222. joausaat kalon eur Misioner.

    III. V. pron. réfl. En em joaiusaat : se réjouir.

    (1650) Nlou 259. Maz dleomp hetus, en em Ioayushat, tr. «de sorte que nous devons joyeusement nous réjouir.»

  • joausted / joaiusted
    joausted / joaiusted

    f.

    (1) Gaité.

    (1612) Cnf 19b. ouz farczal ha dré ioausdet.

    (1659) SCger 70b. ioie, tr. «ioausdet.» ●155a. ioausdet, tr. «ioye.» ●(1732) GReg 445b. Gaité, tr. «joaüsted. Van[netois] joeyusted

    (1864) SMM 48. nep ne varc’hato ket ganta, en devezo joausdet.

    (1909) KTLR 66. lakiit, atao, ar joausded da vleunia e m’rouantelez.

    (2) Ober joausted : manifester sa joie.

    (c.1825-1830 AJC 314. den na re joavusted, tr. «personne ne manifestait de joie.»

    (1924) SBED 55. É ivet chistr, é hobér joéiusted.

    ►N’ober joausted ebet : ne manifester aucune joie, aucun plaisir.

    (1925) CHIM 5. abaoe m’eo partiet ma breur, abaoe seiz vlôaz, ma zad ha ma mamm n’o deus grêt joausted ebet.

    ►Na gavout joausted ebet : être sans plaisir, joie.

    (18--) KTB.ms 14 p 26. Met ar prins keiz na gave kén joaüsted a-bed.

    II. (religion) Le paradis.

    (1792) BD 5587. da antren erjoaustet abado biruiquen, tr. «entrer dans la joie qui durera toujours.» ●(17--) EN 1744. pedet vid ejne ma hey dar joausted.

    (1862) BSH 23. Quen a vo, Tad santel, ebars ar joaüsdet ! ●(18--) GBI ii 370. Et eo brema d’ar joaüsted, / Graz d’imp holl iwe da vonet ! tr. «Elle est allée à la joie (éternelle), / Puissions-nous y aller tous !...»

    (1912) MMKE 100. eus ar joausted / War an douar teurvezet rei eur zell.

  • joauzamant
    joauzamant

    adv. Joyeusement.

    (1650) Nlou 33. Qvenomp Nouel da Ro'uen an ælez, / Ioaussamant, tr. «Chantons Noël au roi des anges, / Joyeusement.»

    (1862) BSH 23. Me ya da bartya d'ar gær joaüssamant.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...