Recherche 'joa...' : 16 mots trouvés
Page 1 : de joa (1) à joauzamant (16) :- joajoa
f. –ioù
I.
A.
(1) Joie.
●(1499) Ca 56b. Deduyt vide in ioae. cest tout vng. ●117a. Joae. g. ioye. ●(1530) Pm 41. Gant ioae a gor, tr. «Avec une joie complète.» ●(1575) M 2705. An yoaou muyhaff, ne raff gaes, tr. «Les joies très grandes, je ne plaisante pas.» ●(1576) Cath p. 11. guand enor ha ioay, tr. «avec honneur et joie.» ●(1650) Nlou 464. Neuse gant yoa bras, presant ez assantas, tr. «Alors avec une grande joie elle accepta sur le champ.»
●(1659) SCger 70b. ioie, tr. «ioa.» ●155a. ioa, tr. «ioye.» ●(c.1680) NG 717. Collet eu dign me ol joieu. ●995. Melody, jouay. ●(1732) GReg 543a. Joie, tr. «Joa. joaë. Van[netois] joë.» ●(1792) BD 1100. Joa dach entreoch oll, tr. «Que la joie soit parmi vous tous.»
●(1848) SBI II 210. Euz ho kened, Margodic, eur joa vraz am eus me, tr. «De votre beauté, petite Margot, j'ai grande joie.» ●(1849) LLB 193. lein a joé. ●(1860) BAL 219. ar bed ac e joaiou foll. ●(1894) BUZmornik 188. goudeze e raint adarre ho choa.
(2) Amour.
●(1909) KTLR 137. Rak ar ripitaillez-ze, seul-vui ve anezho, seul-vui e ve choa diouto.
B. [en locution]
(1) Bezañ joa gant ub., ober udb. : être content de faire qqc.
●(1894) BUZmornik 222. joa oa ganthan kaout tro dre eno da baea da justis Doue ar boan dleet d'he bec'hejou. ●272. Ar zent holl a zo bet joa gantho gouzanv eunn dra bennag evit Doue. ●370. evidon-me a ve joa ganen senti outhi.
●(1909) FHAB C’hwevrer 41. joa e ve ganen ha gant va fried ive mont da vit tud vat evel ar re-ze. ●(1963) EGRH II 120. joa eo e welout, tr. « c’est plaisir de le voir. »
(2) Joa eo ganin : je suis content.
●(18--) SCD 170. deut eta Iliac joa eo guene se.
(3) Ober joa : mener joyeuse vie.
●(1836) GBI I 434. Kant skoed en aour na eo netra / D'un den iaouank da ober joa, tr. «C'ent (lire : cent) écus d'or ce n'est rien, / A un jeune homme pour mener joyeuse vie.»
(4) Ober joa : se réjouir.
●(1530) J p. 183a. Saf, ha gra ioa, na esmae quet, tr. «lève-toi, sois joyeux, et ne crains rien.» ●(1580) G 588-589. Danzomp, hoaryomp, groeomp cher / pan eou hon mecher ober yoay, tr. «Dansons, jouons, faisons la vie, / Puisque notre métier de faire la joie.» Note d'E. Ernault : Lire ‘ober yoay hon mecher'. ●(1612) Cnf 81a. né gallaff muy ober Ioaé.
(5) Bout e galon oc'h ober joa : être joyeux.
●(1939) DIHU 332/golo vii. rak me halon e hra joé p'hé guélan é tonet. ●(1984) HBPD 150. A pe huélen mé me mestréz, me halon e hré joé !
(6) Kaout joa ouzh ub. : se réjouir de la présence de qqn.
●(17--) BMa 168. Joa bras am eus ouzoch pa voelan och presant, tr. «Je me réjouis fort de votre présence. ●(17--) Cc 1145. Yoa bras ameus outte, tr. «J'en ai grande joie.»
●(1963) EGRH II 120. kaout joa ouzh u.b., tr. « être content de qqun, le montrer. »
(7) Kaout ur joa vil : éprouver une fausse joie.
●(1941) SAV 19/58. Joa-vil, ano gwregel ; liester : joaiou-vil. «Déception», e galleg. Sk. : Eur joa-vil am eus bet o c'houzout ne oa ket gwir an dra-mañ an dra (Pleiben ha tro-war-dro). ●(1955) STBJ 119. Hogen eur joa vil am boe, rak n'eo ket hennez a oa hon hini. ●137. eur joa vil am boe rak ne oa den ebet enni.
(8) Reiñ joa da ub. : rendre content, joyeux.
●(1905) KANngalon Du 549. eur guchennik keleier hag a roio joa da vignouned Kaloun Jezuz.
(9) Diskouez joa da ub. : manifester son plaisir à la présence de qqn.
●(1963) EGRH II 120. diskouez joa da u.b., tr. « faire bonne mine à qqun, le bien recevoir. »
II. (religion)
(1) [généralement au plur.] Ar joaioù : le paradis.
●(1530) Pm 16. Dan ioae bizhuiquen pan ay gueneff, tr. « Quand je l’emmènerai vers la joie à jamais ». ●(1576) Cath p. 20. neuse ez commanças an guerhes da prezec deze an yoau eternell adoue, tr. « Alors la vierge commença à leur prêcher les joies éternelles de Dieu ». ●(1576) H 6. eguit mar obseruomp e gourchemennou / gantaff en ioazou bezafu tennet, tr. « if we observe his commandments, by him into joys (we may) he drawn. » ●7. an iust dan buhez ha ioaz eternel, tr. « the just to the life and joy eternal. »
●(c.1680) NG 178. Er baradoues hac er joyeu. ●(17--) VO 25. quent boud ingorto a monèt d'er joyeu... ●(1741) RO 2862. Ma hayo dar joyau goude fin e vues.
●(1849) GBI I 356. War al lec'h ez int desedet, / Ha d'ar joaïo ez int bet êt !... tr. «Ils moururent sur le lieu, / Et allèrent aux joies (éternelles)...» ●(1866) SEV 256. dre'r wenodenn / A gas d'ar joaiou da-viken. ●(18--) PEN 93/130. hineo an daou ma ia dar joaiou. ●(18--) BSG 238. Adieu, ma mab ker, kenavô er joaïo.
(2) Ar joaioù : les béatitudes.
●(1792-1815) CHCH 61. Ar ur marù ken eurus ne chuillet ket dareu, / Kuitat e hran en doar veit monnet t’er joésieu, tr. « Sur une mort si heureuse ne versez pas de pleurs, / Je vais quitter la terre pour les Béatitudes. »
(3) Porzh ar joa : le paradis.
●(1852) MML 235. Divoar ho tron en Envo, / Mari hon sicouret, / Ha voar zu pors ar joaio / Groet d'hon lestriq monet.
●(1982) TKRH 29. Marvet er bloaz mil-eizh-kant digeuz ! Kaset da borzh ar Joa ! Setu an daou grennlavar implijet gwechall evit e gañv.
- Joachim
- joadeljoadel
m. (zoologie) Araignée.
●(1943) DIHU 382/239. Goadel-en, tr. «(gg) : araignée. Groé.» ●(1943) DIHU 385/284. Ér girieu dastumet é Groé get A. Raude éh es fariet. Nivéren Dihunamb 382 : lenn joadel é léh goadel. ●(1970) GSBG 51. (Groe) jwadeir, tr. «araignée.» ●(1970) GSBG 148. (Groe) daou jwadeir, tr. «deux araignées.»
- joadenjoaden
s. = (?).
●(1821) SST.ab xix. Én ur ober peb sorte joaden eit gober de gredein e houai davoyet aberh Doué.
- JoaigJoaig
n. de p. Joaic. cf. João (?)
●(1647) Am.ms 507. Fentis Marquisa bremaff gant Ioaic, tr. « La feinte de Marquisa maintenant avec Joaic » ●652. A mat hen trafficq Ioaic da quicqua ?, tr. « Le traffic est-il bon, Ioaic, pour chercher de la viande ? »
- joaioùjoaioù
voir joa
- joaiusjoaius
voir joaus
- joaiusaatjoaiusaat
voir joausaat
- joaiustedjoaiusted
voir joausted
- joaiuzoù
- joaljoal
m. (marine) Jas d'une ancre.
●(1931) VALL 405a. Jas d'une ancre, tr. «joal m.» ●(1944) GWAL 163/162. (Ar Gelveneg) Ret eo gouzout n'emañ ket ar joal e kompezenn ar pav hag an daou viz, hogen a-serz ganti. P'eo joalet an eor, da lavaret eo p'emañ ar joal e kroaz, e kemer re a lec'h er vag. (...) Da zerc'hel ar joal e kroaz, da joalañ, e reer gant un tamm kordenn bennak. ●(1977) PBDZ 138. (Douarnenez) joal, tr. «pièce transversale de l'ancre.»
- joalañjoalañ
v. intr. (marine) Mettre (le jas d'une ancre) en croix.
●(1944) GWAL 163/162-163. (Ar Gelveneg) P'eo joalet an eor, da lavaret eo p'emañ ar joal e kroaz, e kemer re a lec'h er vag. (...) Da zerc'hel ar joal e kroaz, da joalañ, e reer gant un tamm kordenn bennak.
- joaus / joaiusjoaus / joaius
adj.
I.
(1) Attr./Épith. Joyeux.
●(c.1500) Cb 11a. estre aisement / ou esiouir ou renoueller. b. bezaff ays pe bezaff ioyeux. ●(1557) B I 15. Hy dreis pep tra a yoa ioaus, tr. «Elle en fut on ne peut plus joyeuse.» ●634. Ha me diffrae da uent (variante : vout) ioaeus, tr. «je suis devenue joyeuse en un instant.» ●(1633) Nom 7a. Literæ laureatæ, victrices, victoriæ indices : lettres ioyeuses enuoyées du camp ou qui annoncent la victoire : lizerou ioyus digaçcet ves an bresel, pere á anonçc an victoer. ●205a. Coronarium : ce qu'on donne au Prince à sa ioyeuse entrée : an pez á roer da vn Prinçc en è antrè ioyus.
●(1659) SCger 155a. ioaus, tr. «ioyeux.» ●(17--) TE 59. ur min joyus.
●(1847) FVR 245. ar bobl a ra gant e gryadennou joayus meurbet daçzoni ha laoüenaat an ear.
(2) Adv. Joyeusement.
●(1849) LLBg I 18. én ur ganein joéius.
●(1924) SBED 3. [er hléhiér] é soñnein / Ken gé ha ken jéuis.
II.
(1) Joaus evel ur c'hant tachoù : voir tachoù.
(2) Joaus evel un alc'hweder : voir alc'hweder.
(3) Joaius evel pemp gwenneg : voir gwenneg.
- joausaat / joaiusaatjoausaat / joaiusaat
v.
I. V. intr.
(1) Se réjouir.
●(14--) N 1773. Breman joeuseomp entromp glan, tr. «Maintenant réjouissons-nous tant que nous sommes.» ●(1580) G 285. Ioeusset, noz em cuzet re, tr. «Réjouissez-vous, ne vous affligez pas trop.» ●331. yoeusset bezet fur, tr. «Réjouissez-vous, soyez sages.» ●(1650) Nlou 19. NOuel quenomp Ioaeusomp Glan, tr. «Chantons Noël, réjouissons-nous bien.»
●(c.1825/30) AJC 2938. joavusaed a ris o cleved egomgou. ●(1860) BAL 150. Eleiz anezo (…) a deue da joausaat. ●(1868) KMM 115. Tolomei neuze a joausaas, ac a varvas e peoc'h.
(2) Joausaat ouzh ub. : témoigner plus de joie à qqn.
●(1869) EGB 158. Joausaad a ra ouz-iñ, tr. «il me témoigne plus de joie.» ●(1890) MOA 132a. Il devient plus gai avec moi, tr. «joausaat a ra ouz-in.»
II. V. tr. d. Rejouir, mettre en joie.
●(1499) Ca 117b. Joaussat. g. esiouir. ●(1650) Nlou 188. Deuet eo Iesus, don Ioayus hat, tr. «Jésus est venu pour nous réjouir.» ●204. Deuet eo Iesus, don Ioaius hat, tr. «Jésus est venu pour nous réjouir.»
●(1728) Resurrection 794. Chuy deu dan (lire : dam) joaiushat po guellan adare. ●971. dam besan joaiushaeet. ●1120. Euit ho joaiushaat.
●(1834) SIM 162. evit hon joaüssât. ●(1860) BAL 6. ur scleraen a deu prest, an esperans da erruout en Ee a deu da joausaat an ene christen. ●346. Plijet ganeoc'h va joaüsaat. ●(1866) LZBt Gouere 163. Ann tenno fuzuil-ze losket evit hon joausaat. ●(1866) LZBt Du 222. joausaat kalon eur Misioner.
III. V. pron. réfl. En em joaiusaat : se réjouir.
●(1650) Nlou 259. Maz dleomp hetus, en em Ioayushat, tr. «de sorte que nous devons joyeusement nous réjouir.»
- joausted / joaiustedjoausted / joaiusted
f.
(1) Gaité.
●(1612) Cnf 19b. ouz farczal ha dré ioausdet.
●(1659) SCger 70b. ioie, tr. «ioausdet.» ●155a. ioausdet, tr. «ioye.» ●(1732) GReg 445b. Gaité, tr. «joaüsted. Van[netois] joeyusted.»
●(1864) SMM 48. nep ne varc’hato ket ganta, en devezo joausdet.
●(1909) KTLR 66. lakiit, atao, ar joausded da vleunia e m’rouantelez.
(2) Ober joausted : manifester sa joie.
●(c.1825-1830 AJC 314. den na re joavusted, tr. «personne ne manifestait de joie.»
●(1924) SBED 55. É ivet chistr, é hobér joéiusted.
►N’ober joausted ebet : ne manifester aucune joie, aucun plaisir.
●(1925) CHIM 5. abaoe m’eo partiet ma breur, abaoe seiz vlôaz, ma zad ha ma mamm n’o deus grêt joausted ebet.
►Na gavout joausted ebet : être sans plaisir, joie.
●(18--) KTB.ms 14 p 26. Met ar prins keiz na gave kén joaüsted a-bed.
II. (religion) Le paradis.
●(1792) BD 5587. da antren erjoaustet abado biruiquen, tr. «entrer dans la joie qui durera toujours.» ●(17--) EN 1744. pedet vid ejne ma hey dar joausted.
●(1862) BSH 23. Quen a vo, Tad santel, ebars ar joaüsdet ! ●(18--) GBI ii 370. Et eo brema d’ar joaüsted, / Graz d’imp holl iwe da vonet ! tr. «Elle est allée à la joie (éternelle), / Puissions-nous y aller tous !...»
●(1912) MMKE 100. eus ar joausted / War an douar teurvezet rei eur zell.
- joauzamant