Devri

Recherche 'skol...' : 48 mots trouvés

Page 1 : de skol (1) à skolveuriegan (48) :
  • skol
    skol

    f. –ioù

    I.

    A.

    (1) École, enseignement.

    (1499) Ca 181b. Scol. g. escole. ●(1612) Cnf.epist 21. non pas hep muy quen an Scol ves an Theologi. ●(1633) Nom 131b. Museum : eschole ou estude : scol pe study. ●Shola, ludus, lucus literarius, gymnasium : escole : scol.

    (1659) SCger 47b. ecole, tr. «scol, p. iou.» ●(c.1680) NG 808. Scauant eu desia en non scol. ●(1732) GReg 318a. École, tr. «Scol. p. scolyou. Van[netois] scol. p. scolyëu. Treg[or] scol. p. scolyo.»»

    (1847) MDM 39. epad ar skol hag en ho cheuiou. ●(1855) MAV 19. Diwar sav ar skol, bemdez e tastuman sivi. ●(1889) SFA 5. A benn m'oa bet eur pennad er skol.

    (2) Instruction.

    (1903) MBJJ 92. Roet e ve ar skol evit mann. ●(1907) PERS 181. ar skol a oa evit netra. ●(1921) PGAZ 37. eur paotr pevar bloaz ha n'en deuz bet tamm skol ebet c'hoaz !

    (3) Ober skol : faire l'école.

    (1880) SAB 25. Amzer zo bet, en ur vro, en eur ober scol d'ar vugale, e vize gret ar goulenn-ma dezo.

    (1907) PERS 180. ober skol evit netra da vugale baour ar barrez.

    (4) Ober skol war : enseigner (une matière).

    (1889) ISV 310. ober scol var ar c'han.

    (1911) BUAZperrot 365. el leac'h m'edo neuze lezennourien wella an amzer-ze oc'h ober skol var ar gwir.

    B. École, établissement scolaire.

    (1864) SMM 15. en oll guæriou ez eus aleis a scoliou, aleis a vistri goueziec.

    (1907) PERS 180. E penn ar skol.

    C. [en apposition]

    (1) Mestr-skol : maître d'école, instituteur.

    (1847) MDM 27. Re-nebeud a baë ho deuz ar vistri-skol. ●(1868) KTB.ms 14 p 195. klask d'ehan ur mestr-skol, ur mestr-danz hag ur mestr-armo.

    (1915) HBPR 222. Ar vistri-skol, dreist oll, a gase var ar veleien goasoc'h eget biskoas.

    (2) Porzh-skol : cour d'école.

    (1932) FHAB Here 436. E porz ar skol Herveig ha Jobig a zo kannou ganto. ●(1955) STBJ 182. Emede eeun ar Bicher Kamm o tont er-mêz eus porz o zi-skol. ●(1960) BLBR 128/19. strapennet en eur porz-skol.

    (3) Ti-skol : école, établissement scolaire.

    (1847) MDM 29. tiez-skol savet esprez. ●(1866) LZBt Ebrel 115. bizitan tie-skol. ●(1869) FHB 210/1b. var skigner an ti-skol. ●(1887) LZBg 45et blezad-3e lodenn 172. chapéligueu (...) laqueit de vout tyér-scôl.

    (4) Sac'h-skol : cartable.

    (1972) SKVT I 49. gant o sac'h-skol war o c'hein.

    II. sens fig.

    (1) Séjour.

    (1575) M 1620. Bizuicquen en ho scol, no deuezo golou, tr. «Jamais dans leur séjour, n'auront de lumière.» ●1954. Maz ehet hep rigol, dan scol maz eux golou, tr. «Pour aller, sans faute, au séjour où est la lumière.»

    (2) Sort.

    (1575) M 2530. Dre se hon eux rigol, en hon scol ha molest, tr. «Pour cela nous avons rigueur dans notre sort, et persécution.»

    III. Bezañ a-istribilh ouzh lost ar c’harr er skol : voir karr.

  • skol-azil
    skol-azil

    f. Pensionnat.

    (1912) KANNgwital 118/178. ar skoliou asil. ●(1913) KANNgwital 127/289. skol ar baotrezed hag ar skol-azil.

  • skol-fich
    skol-fich

    f. École buissonnière.

    (1876) TDE.BF 574a. Skolik-fich, s. f. Ober skolik-fich, tr. «faire l'école buissonnière.»

    (1908) FHAB Gwengolo(?) 265. M'ho tesko da ober ar skolig-vich. ●(1909) FHAB Eost 232. eat da ober skolig-vij. ●(1909) FHAB Gwengolo 275. red vo beilla evit na jomint ket da ober skolig-vij. ●(1931) VALL 86b. école buissonnière, tr. «skolig-fich f.» ●(1974) SKVT III 32. Skolig-vich oc'h chomet da ober ?

  • skol-labour
    skol-labour

    f. Ferme-école.

    (1876) TDE.BF 574a. Skol-labour, s. f., tr. «Ferme-école.» ●Skol-labour Trevarez, tr. «la ferme-école de Trévarez.»

  • skol-laer
    skol-laer

    f. École buissonnière.

    (1941) FHAB Gwengolo/Here 89. (Tregon ha tro-dro) Laer = ober skol laer hag ober skolig al louarn a zo heñvel.

  • skol-louarn / skolig-louarn / skol-al-louarn / skolig-al-louarn
    skol-louarn / skolig-louarn / skol-al-louarn / skolig-al-louarn

    f.

    (1) École buissonnière.

    (1931) VALL 86b. école buissonnière, tr. «skolig-louarn f.»

    (2) Ober skol(ig)-louarn / skol(ig)-al-louarn : faire l’école buissonnière.

    (1909) BOBL 09 janvier 211/1a. ar c’hrennard a zek vloaz ne vank ket da ober skolik al louarn pa ve teo ar skorn var ar poull. ●(1962) BRUD 16/18 (T) E. ar Barzhig. Evel eur hrennard chomet d'ober skol louarn. ●(1974) TDBP III 105. Te az-eus graet skolig al louarn, tr. « tu as fait la petite école du renard, c-à-d tu as fait lécole buissonnière. »

  • skol-vabigoù
    skol-vabigoù

    f. École maternelle.

    (1995) BRYV I 65. (Milizag) Ne oa ket e Milizag, skol-vabigou ebed.

  • skol-veur
    skol-veur

    f. skolioù-meur

    (1) Université.

    (1903) MBJJ 349. kelenner en skol-veur Bourdel. ●(1911) BUAZperrot 123. skoliou-meur ar c’heariou-ze. ●(1915) KRVT 164/2d. E Breiz hon eus, pell amzer 'zo, eur skol-veur, hini Roazon. ●(1920) FHAB Here 468. Ar brezoneg er skoliou-meur. ●(1920) FHAB Genver 200. Studierien skol-veur Angers. ●(1925) LZBt Gwengolo 8. mont d’ar skol-veur (université). ●(1925) ARVG Du 259. Guil a Goatmohan a zavas e Pariz skol-veur Landreger, deut da vean aboue Skolaj-Franz. ●(1931) VALL 767a. Université, tr. «skol-veur f. pl. skoliou-meur.» ●(1954) VAZA 67. piv a felle dezhañ lakaat e anv war roll ar vachelourien da zont, rak ret e oa kas hep dale ar baperenn-se da Skol-Veur Roazhon. ●(1963) LLMM 99/261. erbediñ ar goantenn a zouge eveltañ, stag ouzh he c’horfenn, arouez alaouret ar Skol-Veur.

    (2) Faculté.

    (1903) MBJJ vii. D'an Autro Loth, dean Skol-veur al Lizeradur, en Roazon; [...] D'an Autro Ernault, kelenner en Skol-veur al Lizeradur, en Poitiers.

    (3) Collège bardique.

    (1934) OALD 48/110. Ar Goulennou da zond en Skol-Veur ar Varzed na vezont ket digemeret goude deiz kenta miz maë.

  • skol-vihan
    skol-vihan

    f. École maternelle.

    (1955) STBJ 143. Betek neuze n'em boa darempredet nemet ar skol vihan.

  • skolaat
    skolaat

    v. tr. d.

    (1) Instruire.

    (1790) MG 37. n'en doh quet bet scoleit èl er Velean.

    (1844) LZBg 2l blezad-1 lodenn 116. Hilleih a vugalé a mès de scôlat. ●(1856) GRD 106. en trebilleu bras-cé guet péré é ta en Eutru Doué de scôlat e Sænt.

    (1907) BSPD I 156. skolat er roué azivout er fé. ●(1910) MBJL 19. hen a skolaas ar venec'h santel.

    (2) sens fig. =

    (1790) MG 70. En nan, er misèr, en aneouid e scola assès un dén.

  • skolae
    skolae

    m. –ed (ichtyonymie) Dorade.

    (1876) TDE.BF 574a. Skolae, s. m., tr. «Dorade, poisson ; pl. skolaeed

    (1931) VALL 228a. Dorade, tr. «skolae m. pl. ed

  • skolaer
    skolaer

    m. –ion, –izion

    (1) Instituteur.

    (1872) ROU 82a. Maitre d'école, tr. «Scolaeur.» ●(1896) GMB 609. On dit en pet[it] tréc[orois] skolâr maître d'école ; à Sarzeau chkolaour.

    (1907) PERS 185. Skolaër ar barrez. ●(1909) FHAB C'hwevrer 50. Ar skolaerien dibater. ●(1934) BRUS 290. Un instituteur, tr. «ur skolaér –erion

    (2) Écolier.

    (1633) Nom 7b. Præformare litteras infanti : donner ou escrire matiere ou exemple à son escolier : reiff pe scriffaff patrom pe exempl dan scolaër.

    (1659) SCger 47b. ecolier, tr. «scolaer.» ●171a. scolaer, tr. «Escholier.» ●(1689) GMB (1628) et autres travaux sont à délaisser ; l’exemplaire qui avait servi à Emile Ernault (GMB 1628) porte le même texte mais est une édition différente avec une mise en forme différente, dont il manque les pages de début et de fin, et donc la date précise d’édition) (Voir Dnal). R. Hemon dans GIBR propose 1680, sans doute en référence à l’exemplaire de Kerdanet (voir Kaieroù Kristen, Nnn 4, 1947, pp. 54-55).">DOctrinal 187. à palamour d’an eznet mor er goal lequea, hac é lequet ar scholaëryen an eil guez, de miret. ●(1732) GReg 179b. Les ecoliers du College, tr. «Scolaëryen ar c'hollaich.» ●318a. Écolier (…) maître d'école, tr. «scolaër. p. scolaëryen. Van[netois] Scolhér. p. scolhéryon, scolhéryan

    (1876) TDE.BF 574a. Skolaer, s. m., tr. «Ecolier ; pl. ien.» ●(1896) GMB 609. On dit à Sarzeau chkoleïr écolier.

    (1970) LIMO 28 novembre. embér e ma er skolizion é kuitad er vorh.

  • skolaerez
    skolaerez

    f. –ed

    (1) Institutrice.

    (1847) MDM 254. skolaerez ar paotrezed.

    (1920) AMJV 24. ar skolaerezed a lakea ho foan da zeski d'ar vugale lenn.

    (2) Écolière.

    (1732) GReg 318a. Écolière, tr. «scolaërès. p. scolaëresed.» ●(1774) AC vii. evit peb Scolaëres nemet misou ar bôet.

    (1876) TDE.BF 574a. Skolaer, s. f., tr. «Ecolière.»

    (1942) DHKN 58-59. é lennent d’ou skolaerézed, kentél en dé, diar er fèson d’obér bouid, de zesaù bugalé, pé de drohein dillad, ha hoah é chanjent liù, ohpen ur uéh, a pe vezè ret dehè komz ag er « rèr » lavreg pé a « dalikon » ur hroédur bihan !

  • skolaj
    skolaj

    m. –où

    (1) Collège.

    (1866) LZBt Ebrel 115. o vean eet enn dro-bizit da daou skolaj.

    (1907) PERS 320. an deskadurez bet er skolachou. ●(1924) FHAB C'hwevrer 67. Met piou a vevo ac'hanout er skolaj, piou da wisko ?

    (2) Enseignement, instruction.

    (17--) VO 5. Eit diabusein Damon ag er scolage miliguét-ce. ●72. De gùittad aveid ous er béd hac é scolage !

    (1839) BESquil 374. er vugalé-men e bourfitas hilleih ag er scôlage mad e oé bet reit dehai. ●(1841) IDH 47. Honnéh-é scolage Satan !

    (1934) BRUS 290. L'instruction, tr. «er skolaj

  • skolajer
    skolajer

    m. –ion Collégien.

    (1914) DFBP 57a. collégien, tr. «Skolajer

  • skolajian
    skolajian

    m. –ed Collégien.

    (1913) PRPR 115. d'ar c'houlz ma oa skolajian.

  • skolastik
    skolastik

    s. Scolastique.

    (1499) Ca 182a. Scolastic. g. scolastique.

  • skolata
    skolata

    voir skoliata

  • skolfad
    skolfad

    m. –où =

    (1934) OALD 47/9. eur skolfad berniou mein.

  • skoliad .1
    skoliad .1

    f. –où Contenu d'une école.

    (1995) BRYV I 117. (Milizag) Toud ar skoliad tud, paotred ha merhed.

  • skoliad .2
    skoliad .2

    m. –ed, skolidi Écolier.

    (1931) VALL 239a. Écolier, tr. «skoliad pl. ed et –lidi.» ●(1934) BRUS 290. Un écolier, tr. «ur skoliad –idi.» ●(1935) BREI 405/2c. ar reolennou-ze ha n'o deus na penn na lost hag a zo bet ijinet, a dra sur, gant tud trelatet pe gant tezennerien bourdus oc'h ober an eginanê gant ar skolidi.

  • skoliadur
    skoliadur

    m. Scolarité.

    (1931) VALL 681a. Scolarité, tr. «skoliadur m.»

  • skoliañ / skoliiñ
    skoliañ / skoliiñ

    v. tr. d.

    (1) Instruire.

    (1659) SCger 171a. scolia, tr. «apprendre, corriger.» ●(1732) GReg 318a. Tenir école, enseigner dans une école, tr. «Scolya. pr. scolyet. Van[netois] scolyeiñ. pr. et.» ●(1744) L'Arm 309b. Enseigner, tr. «Scoliein.. liétt.» ●(1790) MG 70. En nan, er misèr, en aneouid e scola assès un dén, hac e ra dehou hum droein.

    (1824) BAM 272. d'o instrui, d'o scolya ha d'o c'helen. ●(1882) BAR 243. scolia a rea he vugale. ●(1894) BUZmornik 121. He dad hag e vamm a lakeaz ho foan d'he ziorren ha d'he skolia guella ma c'helljont.

    (1907) KORN 9. Ha me lavar ivez penaos an teatr brezonek a skolio hag a skleraio ar bobl en eun doare burzudus. ●(1907) LZBt Genver 17. skolia an danve beleien. ●(1908) FHAB Eost 238. ober ar c'helc'hou-studi : red int eta, ha keit ha ma ne vellaio ket an doare da skolia bugale Breiz n'hellimp mui tremen heb. ●(1911) BUAZperrot 24. skoliit ho pugale diouz an eaz ho peus d'hen ober. ●257. e gerent n'o devoa ket a eas d'e skolia. ●(1920) AMJV 28. skolia eno ar vugale. ●56. skolia morianezed bian.

    (2) Donner l'exemple (à).

    (1732) GReg 384b. Donner exemple aux autres, tr. «scolya ar re all. pr. scolyet.»

    (3) Enseigner.

    (1989) LARA 222. N’eo ket a-walc’h skoliañ ar brezhoneg.

  • skoliata / skolata
    skoliata / skolata

    v. tr. d. Instruire.

    (1879) ERNsup 152. Skolieta u. b. instruire, faire l'école à quelqu'un, Plouezec. ●(1896) GMB 609. à Plouézec skolieta instruire.

    (1904) BOBL 03 décembre 11/1b. skoliata o bugale. ●(1921) LZBt Here 29. skolatan evit netra bugale eur vro ken bras ha ken paour ! ●(1955) STBJ 13. skoliata he bugale, daoust pegen diarc'hantet e oa.

  • skoliataer / skolataer
    skoliataer / skolataer

    m. –ion Instituteur.

    (1910-1915) CTPV I 72. i vab er skolatér, tr. «son fils enseignant.» ●(1970) GSBG 140. (Groe) skolietour, pl. skolietourion, tr. «instituteur.»

  • skoliataerez
    skoliataerez

    f. –ed Institutrice.

    (1970) GSBG 332. (Groe) skolietourez, tr. «institutrice.»

  • skolier
    skolier

    m. –ion

    (1) Écolier.

    (1499) Ca 182a. Scolyer. ga. escolyer.

    (1732) GReg 318a. Écolier, tr. «Scolyer. p. scoléryen

    (2) Instituteur.

    (1876) TDE.BF 574a. Skolier, s. m., tr. «maître d'école, professeur ; pl. ien

  • skolierez
    skolierez

    f. –ed Institutrice.

    (1876) TDE.BF 574a. Skolierez, s. f., tr. «maîtresse d'école.»

  • skolig-al-louarn
    skolig-al-louarn

    voir skol-louarn

  • skolig-louarn
    skolig-louarn

    voir skol-louarn

  • skoliiñ
    skoliiñ

    voir skoliañ

  • skoliour
    skoliour

    m. –ion Professeur d'école.

    (1744) L'Arm 309b. Professeur, tr. «Scoliourr ér sclasseu.»

  • skolius
    skolius

    adj.

    (1) Édifiant.

    (1732) GReg 322b. Edifiant, ante, tr. «Scolyus

    (2) Instructif.

    (1732) GReg 535b. Instructif, ive, qui instruit, tr. «scolyus

  • skolj-
    skolj-

    voir skorj

  • skolp .1
    skolp .1

    coll.

    (1) Copeaux.

    (1866) FHB 64/91b. eur bern scolp ledet var an douar.

    (2) Mont e skolp : se rompre en éclats.

    (1732) GReg 317a. Se rompre en éclats, tr. «mônet ê scolp

  • skolp .2
    skolp .2

    m. –où

    (1) Copeau.

    (1659) SCger 33a. coupeau, tr. «scolp, pl. scolpou.» ●(1732) GReg 209b. Copeau, tr. «Scolpenn. p. scolpennou, scolpad, scolpou, scolp. Van[netois] scolpëen. p. scolpad.» ●Faire des copeaux, tr. «ober scolpou

    (1876) TDE.BF 574a. Skolp, s. m., tr. «Copeau de bois, éclat de pierre ou de bois.»

    (2) Éclat (d'obus, etc.).

    (1915) MMED 38. re zismantret eo an drevajou gant bress ar zoudardet ha skolpou an obuzou. ●(1919) BUBR 5/124. eur skolp houarn a zo aet en e c'har. ●(1919) BUBR 7/186. eur skolp obuz.

    (3) Écorce.

    (1970) GSBG 17. (Groe) skolp, tr. «écorce.»

    (4) Chaume arraché.

    (1907) VBFV.bf 69b. skolp, m. tr. «du chaume détaché.»

  • skolpad
    skolpad

    coll.

    (1) Copeaux.

    (1633) Nom 100a. Schidia vel schidiæ : des esclats, astelles, coupeaux : an scolpat, escleut.

    (1732) GReg 209b. Copeau, tr. «Scolpenn. p. scolpennou, scolpad, scolpou, scolp. Van[netois] scolpëen. p. scolpad.» ●Faire des copeaux, tr. «ober scolpad

    (1872) ROU 82a. Eclat, de bois, de pierre, tr. «Scolpad (1876) TDE.BF 574a. Skolpad, s. m., tr. «Copeau de bois, éclat de pierre ou de bois.» ●(1880) SAB 111. destum scolpad da ober tan.

    (1903) EGBV 86. skolpad, skolpeu, m. pl., tr. «copeaux de charpentier.» ●87. seienneu koed hanùet freluch : en tammeu distaget get er vohal e zou skolpad. ●(1907) VBFV.bf 69b. skolpen, f. pl. skolpad, tr. «copeau de charpentier.» ●(1934) BRUS 239. Des copeaux tr. «skolpad

    (2) Éclats (d'obus, etc.).

    (1919) BUBR 4/109. ar skolped dir strinket en aer.

    (3) (danse) Ober skolpad : faire des entrechats.

    (1957) DSGL 104. «Obér skolpad», tr. «Faire des entrechats.»

  • skolpadoù
    skolpadoù

    plur. Copeaux.

    (1659) SCger 33a. coupeau, tr. «scolp, pl. scolpou, scolpadou

    (1894) BUZmornik 364. Eunn devez m'edo he dad o labourat gant an daladur, hen a oa o c'hoari gant ar skolpachou.

  • skolpata / skolpatat
    skolpata / skolpatat

    v. =

    (1982) PBLS 629. (Langoned) skolpatad, tr. «détacher l'aubier par morceaux (charpentier).»

  • skolped
    skolped

    voir skolpad

  • skolpenn .1
    skolpenn .1

    f. –où, skolpad

    (1) Copeau.

    (c.1500) Cb 17a. ex lapidibus. b. scalpenn (lire : scolpenn). ●(1521) Cc. ex lapidibus. b. scolpenn.

    (1732) GReg 209b. Copeau, tr. «Scolpenn. p. scolpennou, scolpad, scolpou, scolp. Van[netois] scolpëen. p. scolpad.»

    (1876) TDE.BF 574a. Skolpenn, s. f., tr. «Copeau de bois, éclat de pierre ou de bois.»

    (1907) VBFV.bf 69b. skolpen, f. pl. skolpad, tr. «copeau de charpentier.»

    (2) Morceau d'écorce.

    (1970) GSBG 203. (Groe) skolp (coll.) sg. skolpenn, tr. «pièce d'écorce.»

    (3) Éclat (de pierre).

    (1732) GReg 317a. Éclat, partie d'un corps dur qui s'en separe avec violence, tr. «Skolpenn. p. scolpennou.» ●Éclat de pierre, pièce détachée, tr. «scolpenn væn.»

  • skolpenn .2
    skolpenn .2

    f. Flandrin.

    (1926) FHAB Meurzh 109. Eur mell skolpenn evelse, a zo o vont d'an arme dizale.

  • skolpennad
    skolpennad

    f. & adv.–où

    (1) F. Tranche, morceau, copeau.

    (1921) PGAZ 50. Marie-Jeanne a iea d'an dorz vara ha, goude beza trouc'het eur skolpennad, e roe an'ezhan d'ar iaouanka. ●(1925) BILZ 121. eur skolpennad bara hei. ●(1931) GWAL 136-137/431. (kornbro Perroz, Treger-Vras) Skolpennad : jelkenn (gg.; liester : –ou).

    (2) Adv. A-skolpennadoù : par morceaux, par copeaux.

    (1924) BILZbubr 41/944. butun troc'het a-skolpennadou.

  • skolperenn
    skolperenn

    f. –où (marine) =

    (1978) ARVA I 48. par le terme de skolperennou, les marins désignent le couple serre/pièce de tour.

  • skolpetiñ
    skolpetiñ

    v. tr. d. = ober skolpad (gant udb.).

    (1924) SBED 68. Kustum d'hobér skolpad me skolpetou muioh.

  • skolpiñ
    skolpiñ

    v.

    (1) V. tr. d. Écobuer, couper.

    (1907) VBFV.bf 69b. skolpein, v. a., tr. «écobuer, couper.»

    (2) V. intr. Arracher le chaume.

    (1907) VBFV.bf 69b. skolpein, v. n., tr. «arracher le chaume.»

  • skolveuriad
    skolveuriad

    m. skolveuridi Universitaire.

    (1931) VALL 767a. Universitaire, tr. «skolveuriad pl. -ridi

  • skolveuriegañ
    skolveuriegañ

    v. tr. d. Agréger.

    (1931) VALL 15a. Agréger ; (enseignement), tr. «skolveuriega

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...